Rzym- Wieczne Miasto. Co koniecznie zobaczyć będąc pierwszy i kolejny raz.


Caput Mundi- głowa świata, czyli dlaczego wszystkie drogi prowadzą do Rzymu

Rzym stolica Włoch od 26 stycznia 1871 r. Największe miasto w kraju, czwarte pod względem wielkości miasto na świecie. Metropolia o znaczeniu globalnym. Wieczne miasto- Caput Mundi ze względu na ilość zabytków i znaczenie miasta w czasach Imperium Rzymskiego, jedyne takie miejsce na ziemi. Kto dopiero zaczyna podróże, nie powinien jechać do Rzymu, bo nic go już tak nie zachwyci. Miasto to zdecydowanie ma do zaoferowania szereg atrakcji dla kochających sztukę, muzykę, historię, dobre jedzenie , modę , nocne życie czy marzących o spotkaniu Biskupa Watykanu- Papieża Franciszka.

Marzenie wielu, wcale nie trudne do spełnienia. Na rynku jest wiele ofert w przystępnych cenach by poznać Wieczne Miasto, w 2020 zapraszam do wspólnego zwiedzania szczegóły tutaj.

Zwiedzanie Rzymu samodzielnie proste. Wystarczy kupić lot, na jedno z dwóch lotnisk Ciampino lub Fiumicino. Z każdego jeżdżą autobusy do centrum na dworzec Termini. Za kilkanaście euro bez problemu można dostać się z i na lotnisko. Można też przyjechać samochodem z Polski, jednak trzeba pamiętać, że w centrum miasta jest niewiele miejsc parkingowych, zazwyczaj są płatne i zdecydowanie lepiej zwiedza się miasto pieszo lub metrem😊

Każdy moment jest dobry aby odwiedzić Rzym. Każda pora roku ma nam co innego do zaoferowania. Zimą przepiękna choinka na Placu Świętego Piotra, jarmarki, świąteczny klimat i mała ilość turystów. Latem pełne ulice turystów i mieszkańców, kawiarnie i restauracje pełne ludzi cieszącym się „ La Dolce Vita” place pełne artystów , koncerty, wydarzenia np. Roma Fasion Week 4 lipca. Jesienią i wiosną podobnie. Każdy znajdzie dla siebie atrakcje, singiel, rodzina z dziećmi, grupa przyjaciół czy podróżnik pielgrzym. Wieczne miasto oczarowuje wielu, jest miastem influencerskim, tysiące ludzi marzy aby odbyć tu swoją sesję modową, ślubną , zaręczynową. Ulubione miasto polskich i nie tylko celebrytów na zawarcie związków małżeńskiego. Ślub w Rzymie, jak niemożliwe stało się całkiem możliwe? Przeczytaj tutaj.

Zasięg terytorialny Cesarstwa Rzymskiego

Romulus i Remus

Rzym mieli założyć legendarni bracia Romulusi Remus. Romulus chciał wznieść miasto na Palatynie- wzgórzu nad Tybrem, gdzie obu znalazła wilczyca i wykarmiła w grocie. Remus zaś uparł się przy Kapitolu. Nie mogąc dojść do porozumienia Romulus zabija swojego brata przejmując jego część miasta i tworzy jedno – Roma. Od wieków przypisywane są nadludzkie cechy Remusowi i Romulusowi za sprawą ich matki – Rei Sylwii , westalki  z rodu Eneasza która to miała zajść w ciąże z samym Marsem- bogiem wojny, jednym z trzech najważniejszych bóstw w mitologii rzymskiej. Patron wiosny to od niego wywodzi się   pierwszy miesiąć w kalendarzu rzymskim -marzec.

Początki miasta czyli czasy Romulusa i Remusa historycy datują na VIII w. p.n.e. Kolejne lata to panowanie Etrusków, którzy to nauczyli lokalnych pisać i czytać, utworzyli pierwszą flotę. Etruskowie założyli takie miasta jak Perugia, Parmę, Voltera. Kiedy cesarstwo rzymskie zaczęło rosnąć w siłę, jak najszybciej przejęli siłą Etrusków i ich tereny aby móc budować własne imperium. Cesarstwo Rzymskie trwało do 476 r. Jednak zabytki wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, przez wieki zakopane pod bryłami ziemi odnalezione, zabezpieczone przez archeologów, którzy cały czas pracują nad nowymi wykopaliskami, cieszą nasze oczy do dzis.

Wilczyca na Kapitolu

Rzym Starożytny

Niekwestionowanym symbolem Caput Mundi- jako stolice Imperium jest Forum Romanum i Koloseum, Pantheon czy akwedykty, które do dziś pełnią swoją funkcję dostarczając do miasta czystą, świeża i zimną nawet w upalne dni wodę. Dlatego też w Rzymie jak w żadnym innym mieście, śmiało można  pić wodę  z ulicznych fontanelli.

Fora Cesarskie

Budowę tego zespołu architektoniczno-urbanistycznego rozpoczął Juliusz Cezar. Zalicza się do nich Forum Cezara, Forum Augusta, Forum Wespazjana, Forum Nerwy, oraz Forum Trajana.  Forum Romanum nie wchodzi w skład tego kompleksu, ponieważ istniały już i wielkość imprerium oraz jego mieszkańców była zbyt duża aby móc pomieścić się na Forum Romanum, które od zawsze było najważniejszym placem w całym cesarstwie. To tu mieście się m.in. słup milowy, od którego liczono odległość każdego miasta we władaniu Imperium. Lapis Niger skrywa podobno grób Remulusa a przebiegająca środkiem Via Sacra pamięta czasy  kiedy to Cesarze pokonywali ją w chwalę zwycięstw na Kapitol.

Forum Romanum

Forum Romanum dziś
Forum Romanum kiedyś

Forum Romanum jest pierwszym najważniejszym placem w Starożytnym Rzymie, do jego budowy jak i wielu innych terenów m.in. Circus Maximus czy Koloseum zostały osuszane bagna za pomocą pierwszych na świecie systemów ściekowych – Cloaca Maxima, które odprowadzały nadmiar wody rozległymi i rozbudowanymi kanałami do Tybru. Na ulicach Forum Romanum tętniło życie handlowe, polityczne i społeczne. Znajdowały się tam setki sklepów, świątynie i centrum administracyjne cesarstwa. Ważnym punktem była świątynia Westy gdzie westalki – dziewice z dobrych domów pod groźbą zakopania żywcem pilnowały wiecznego ognia.

Święty ogień płonął w świątyni całą dobę przez cały rok. Do jej pilnowania było wyznaczonych 6 kapłanek, z dobrych domów, cieszących się dobrym życiem, miały dostęp do edukacji, zajmowały miejsca w pierwszych rzędach podczas igrzysk w Koloseum ( kobiety w tym czasie zajmowały miejsca tuż przed niewolnikami, nigdy nie wolno było im siadać z przodu) . Służbę zaczynały między szóstym a a dziesiątym rokiem życia. Następnie składały śluby czystości . Ich ówczesny dom , dziś uznawany za prototyp domów zakonnych, posiadał duży dziedziniec, ogród, otoczony murami. Każda z nich miała swój pokój z łazienką i ogrzewaniem! oraz pomieszczenia wspólne. Dom był samowystarczalny. Posiadał kuchnię, młyn i piekarnię oraz kaplicę poświęconą bóstwom rzymskim. Westalka pełniła funkcję przez 30 lat. Pierwsze 10 lat poznawała zasady, kolejne 10 wykonywała je i ostatnie 10 lat przekazywała zdobytą wiedzę nowicjuszkom. Przez okres ten musiała zachować dziewictwo. Jeśli zgasiła ogień lub straciła cnotę czekała ją okrutna kara, pogrzebanie żywcem z  kieliszkiem wina i kromką chleba. Po zakończeniu 30 letniej służby mogły wyjść za mąż i mieć dzieci. Westalki cieszyły się ogromnym prestiżem i poważaniem społecznym.

dom westalek dziś
dom wesatalek kiedyś

Circus Maximus

Największy na świecie stadion widowiskowy, w czasach swojej świetności mógł pomieścić 300.000 widzów o wymiarach 600m długości x 200 metrów szerokości. Miejsce legendarnych wyścigów rydwanów, które siedmiokrotnie musiały okrążyć stadion.

Circus Maximus dziś
Circus Maximus dawniej

Koloseum

Amfiteatr Flawiuszy, perła architektoniczna. Majstersztyk starożytnych budowniczych. Arena której dziś nie powstydziła by się żadna metropolia. Mogła pomieścić 50.000 dzięki 80 ponumerowanym wejściom i podziałom na sektory oraz biletom wstępu- kamiennym tabliczkom z numerami wejść dla odpowiedniej klasy społecznej, wszyscy byli podobno wstanie zając miejsca w zaledwie 6 minut. Atena walk gladiatorów z lwami, z niesamowitym mechanizmem wind transportującym zwierzęta żywe na arenę jak i systemem oczyszczającym ją z krwi i martwych wojowników. Miejsce niechlubne dla chrześcijan, jednak nie można odmówić wybitności konstrukcji architektonicznej. Budowę rozpoczęto w 70 r. za czasów Wespazjana. Cesarz ten osuszył jezioro znajdujące się przy Domus Aurea- Złotym Domu poprzedniego Cesarza  – Nerona. Neron nie słynął z dobrej sławy dlatego też Wespazjan zburzył jego monumentalne dzieło, osuszył teren dzięki Cloaca Maxima i rozpoczął budowę Amfiteatru w celu organizacji Igrzysk. Pozbył się Kolossosa- monumentalnego posągu Nerona, która sam sobie postawił, stąd nazwa Koloseum. Doskonale wiedział, że aby przekupić i zdobyć przychylność ludu musi dać im chleba igrzysk wina.  Otwarcie Koloseum zainaugurował Cesarz Tytus- syn Wespazjana w 80 r. rozpoczynając stu dniowe nieprzerwane igrzyska.

Forum Romanum jak i Koloseum można zwiedzać na jednym bilecie łącznym za 16 euro.

wnętrze Koloseum
Koloseum dziś
Koloseum kiedyś

Pantheon

Monumentalna światynia z 128 r. Budowa w latach 118-128 w miejscu poprzedniej świątyni z 27 r. p.n.e która dwukrotnie spłonęła. Jedyny zabytek rzymski który przetrwał do dziś w niezmienionym kształcie. Panteon- świątynia bogów Olimpu  ( Pan Theos), rotunda, mogąca pomieścić we wnętrzu kulę. Cud architektury. Budowla doskonała jak i figura jaką jest koło.  Średnica budynku 43,3 m i zarazem jej wysokość 43,3 m z okulusem – dziurą w suficie o średnicy 9 m! Nie tylko pozwalają zmieścić we wnętrzu kulę ale też powoduję niezwykłą grę światła. Otwór jest otwarty caly rok, od zawsze w podłodze znajduję się system odprowadzający wodę z wnętrza.  W 608 r. świątynia została przekazana Papieżowi Bonifacemu IV dzięki czemu ocalała. Dzis pełni funkcję kościoła katolickiego. Znajduje się tu grób Wiktora Emanuela , króla Humberta I  i jego małżonki Małgorzaty ( Margerity, dzięki której włosi zawdzięczają swój najsłynniejszy placek – pizzę).

Nowością architektoniczną której nawet dzisiejsi budowniczy nie są w stanie przebić jest budowa sufitu z pumeksu. Pyłu wylkanicznego zmieszanego z wodą. Pumeks słynie ze swojej wyporności, lekkości i wytrzymałości. Od dołu kopuły znajduje się cement mający aż 6 metrów grubości który w miarę wysokości zmniejsza swoją grubość i wagę za sprawą pumeksu właśnie. Tylko dzięki temu idealnemu rozwiązaniu kopuła może udźwignąć otwór- okulus o średnicy aż 9 metrów bez zapadnięcia.

Okulus

Rzym Renesansu i Baroku

Epoka historyczna w dziejach Europy przypadająca głownie na wiem XV – XVI nazywana odrodzeniem, ścieśle związana z Wielkimi Odkryciami Geograficznymi, rozwojem medycyny. Barok zaś to czas przepychu i bogactwa w architekturze przypadający na końcówkę wieku XVI  do XVIII.

Spacerując po Rzymie prawie wszędzie natkniemy się na kościół , wielką świątynie czy jedną z kilku bazylik przepełnionych barokowym wystrojem czy renesansowymi dziełami twórców takich jak Michał Anioł, Bramante, Dante, czy Rafael Santi.

Nie sposób wymienić wszystkie ale na pewno koniecznie trzeba odwiedzić te:

Plac Świętego Piotra , Obelisk i Kolumnada Berniniego

Plac Świętego Piotra z Bazyliką Świętego Piotra

Kolumnada Berniniego , uroczyste wejście do Bazyliki symbolizujące ręcę obejmujące w uścisku, na której szczycie znajduje się aż 140 posągu przedstawiających postaci świętych katolickich.

Obelisk w centralnym miejscu placu znajduje się obelisk o wysokości 25m. Przeniesiony z pobliskiego niegdyś cyrku Nerona w XVI w. co wywołało wielką radość wśród mieszkańców. Obelisk pochodzi z XIII wieku p.n.e przywieziony został co Cesarstwa Rzymskiego  przez Cesarza Kaligulę. Papież Sykstus V w XVI w. 1586 r. rozkazał przewieźć go w obecne miejsce i wybudować fontannę. Opatrzono go inskrypcjami . m.in. Papież Sykstus V poświęcił  Najświętszemu Krzyżowi ten kamień wyrwany ze swojego pierwotnego miejsca.

Bazylika Św. Piotra

Bazylika Św. Piotra – największy kościół świata, wprawiający w zachwyt każdego. Przebudowana w wieku XVI i XVII na kształt który widzimy dziś. Zadziwia wielkością 211 m długości, 44 m wysokości sklepienia, kopuła 120 m wysokości. Przepiękne , arcybogate renesansowo-barokowe wnętrze przepełnione rzeźbami z marmuru ale też i kolumnami , posadzką w kolorowe desenie. Przepiękne mozaiki zdobiące ściany bazyliki, wprawione oko zauważy , że w Bazylice nie ma obrazów, są tylko mozaiki ułożone z setek drobniutku kamieni. Słynna Pieta Michała Anioła, którą wykonał mając zaledwie 25 lat, nikomu nie znany artysta wtedy jeszcze. Zrewolucjonizował sztukę swoimi umiejętnościami dłuta, gdzie ciężki kamień wydaje się być lekki i falować na wietrze ale też zasłynął dzięki kontrowersyjnemu przedstawieniu Matki Boskiej. Do tej pory nikt nie przedstawiał Matki Boskiej jako kobiety tak pięknej . Początkowo Pieta nie została podpisana przez artystę i przypisywano jąCristoforo Solariemu. Młody Michał Anioł włamał się w nocy i podpisał Pietę, wyrył napis : „MICHEL ANGELUS BONAROTUS FLORENT FACIBAT” (Uczynił to Florentczyk, Michał Anioł Buonarroti).  OD tego czasu nigdy więcej nie podpisał swojego dzieła uznając swój wyczyn za zbyt pochopny i niechlubny.

Pieta

Piazza Navona

Nazywany też Circo Agonale, antyczny stadion Domicjana który mógł pomieścić 30.000 widzów. Kształ stadionu został zachowany do dziś, jednak obecnie znajdują się kaminice wokół placu z licznymi restauracjami. Jest to jeden z ulubionych placów rzymian za sprawą artystów tam wystawiających swoje prace. Na placu znajduje się jedna z piękniejszych fontann w mieście – Fontanna Czterech Rzek. Dzieło Bernininego z XVI w. przestawiające 4 największe rzeki świata Nil, Ganges, Dunaj i  Rio de la Plata.

Fontanna 4 rzek, Piazza Navona

Kościół Santa Maria Sopra Minerva

Kościół z XIII wieku, nazwa pochodzi od znajdującej siękiedyś świątyni Minervy. Nie wyróżniający sięz zewnątrz , zaskakuję ogromnym wnętrzem i bogatym zdobieniem.  Znajduje się grób Świętej Katarzyny Sieneńskiej, której największą zasługą było sprowadzenie stolicy Apostolskiej z Awinionu do z powrotem do Rzymu. Przy ołtarzu głównym po lewej stronie znajduje się rzeźba dłuta Michała Anioła – Chrystus z Krzyża. Każdy ma prawo podejść blisko i móc na własne oczy zobaczyć kunszt pracy artysty wszechczasów jakim był Michał Anioł. Rzeźba przedstawia najdrobniejsze szczegóły, ścięgna, żyły , mięśnie wykłute w marmurze.

Fontanna Di Trevi

Najsłynniejsza rzymska fontanna, będąca tłem jednej ze scen filmu „Dolce Vita” w której Anita Ekberg kąpię się, usytuowana jest na skrzyżowaniu trzech ulic ( Wł. Tre vie) stąd jej nazwa. Zaprojektował ją Nicolo Salvi w XVII wieku to płynie w niej woda z akweduktu Aqua Irgo z 19 r. p.n.e. W centralnej części spersonalizowana jest postać Neptuna. Poniżej znajdują się dwa konie, jeden zrównoważony symbolizuje spokojne morze i drugi porywczy niczym sztorm. Turyści wierzą a ja wiem na pewno, że wrzucając pieniążek do fontanny prawą ręką przez lewe ramię wrócisz do Rzymu. Chcesz wierzyć czy nie, sprawdza się to. Pierwszy raz będąc w Rzymie, byłam co prawda z kimś jednak do fontanny poszłam sama, pieniążek wrzuciłam sama i już zawsze wracałam tam sama, aż do momentu kiedy mój przyszły mąż oświadczył mi się tam  i prawie zawsze jeżdżę tam już z nim 😊 Dlatego uważajcie z kim wrzucacie pieniążki , bo raczej na pewno z tą osobą wrócicie w to miejsce! <3

Fontanna Di Trevi w sylwestrową noc

Schody Hiszpańskie

Jedno z najbardziej zatłoczonych miejsc w stolicy. Setki turystów i mieszkańców miasta uwielbia siadać na odnowionych schodach i spędzać nieśpiesznie czas na rozmowach. Schody składające się ze 136 stopni  słyną  z organizowanych tu pokazów mody . Na górze znaduję się Kościół ŚW. Trójcy, na dole plac Hiszpański a ambasadą Hiszpanii.

Schody Hiszpańskie

Piazza del Popolo

Plac  z antyczna bramą do miasta, która populus – ludzie wkraczali do stolicy Imperium. Dziś prowadzi do niej jedna z najsłynniejszych ulic Via  Condotti gdzie znajdują się  butiki najbardziej ekskluzywnych marek świata. Na placu znajdują się na pierwszy rzut oka bliźniaczo podobne kościoły  : Santa Maria di Montesanto i Santa Maria dei Miracolo.

Te i setkich innych miejsc można odwiedzić w Rzymie, standardowe zwiedzanie Wiecznego Miasta to 2 lub 3 dni. Tak naprawdę aby móc powiedzieć , że zwiedziło się cały Rzym to tydzień byłoby za mało.

Street art. niedaleko Piazza del Popolo

Do zobaczenia na pielgrzymim szlaku .